Mevsimler doğada değişikliklere neden olduğu gibi, insanlar üzerinde de fiziksel ve psikolojik farklılıklara yol açmaktadır. Özellikle sonbahar ve kış mevsimleri insanların depresif duygular yaşamasına neden olmaktadır. Kış mevsiminde, yaz mevsimine göre daha az enerjik, daha mutsuz, yorgun ve ümitsiz hissedilebilmektedir.
Kış depresyonunun fiziksel ve duygusal belirtileri nelerdir?
Kış depresyonu, depresyonun bir türüdür ve depresyon ile aynı belirtilere sahiptir. Depresyondan farkı mevsime bağlı olmasıdır, mevsimsel depresyon kasım aylarında ortaya çıkmaya başlar ve marta kadar devam edebilmektedir.
Kış depresyonu yaşayan bir kişi; yorgun ve çökkün hissedebilir. Gelecekten ümitli değildir, hiçbir şey yapmak istemez, kendisini suçlar ve değersiz hisseder, sinirlidir. Fiziksel olarak halsiz hisseder, iştahı ya kapanmıştır ya çok açılmıştır, uyku ile ilgili problemler yaşamaktadır, kilo alır veya verir, karbonhidrat ve şeker ağırlıklı beslenme isteği vardır.
Kadınlarda kış depresyonu erkeklere göre 4 kat daha fazla görülmektedir. Ayrıca dünyanın kuzey kesimlerinde, güneş ışığı daha az olduğu ve kış daha uzun sürdüğü için kış depresyonunun görülme olasılığı daha fazladır.
Kış depresyonuna neden olan faktörler nelerdir?
Kış depresyonu yaşanmasının nedenlerinden biri genetik faktör olabilir. Ailede kış depresyonu yaşayan bir kişi varsa, diğer aile üyelerinde de kış depresyonu görülme ihtimali artmaktadır.
Kış depresyonu riskini artıran faktörlerden bir başkası stresin artması olabilmektedir.
Ayrıca melatonin yani uyku hormonu, karanlık ortamlarda daha fazla salgılanmaktadır. Kışın hava genellikle karanlıktır, melatonin bu nedenle daha fazla salgılanmakta ve bu daha insanların daha fazla uykulu hissetmesine neden olabilmektedir. Kışın 10-12 saat uyku bile yetmeyebilmektedir.
Kış depresyonunu daha hafif atlatmak için neler yapılabilir?
Kış depresyonu yaşayan insanlar, yataktan çıkmakta, bir iş yapmakta, sorumluluk almakta, sosyalleşmekte oldukça zorlanmaktadırlar. Bir adım atmak bile bazen onlar için çok büyük gelebilmektedir. Fakat küçük ve daha gerçekçi hedefler koyup, bir adım atmaya çalışmak ve bunun yapılabildiğini görmek daha mutlu, umutlu, enerjik ve özgüvenli hissettirecek; daha büyük bir adım atmak için karar verirken yardımcı olacaktır.
Hareket etmek, olumlu hissettirebilecek hormonların salgılanmasını sağlamaktadır. Bu nedenle özellikle kış aylarında spor ve dans gibi hormonları harekete geçirecek aktivitelerde bulunmak oldukça önemlidir.
Güneş çıktığı anda dışarıya çıkmak biraz dışarıda zaman geçirmek oldukça etkili bir yöntemdir. Evde ve iş yerlerinde güneş ışığının içeri girmesini kısıtlayacak perde, panjur, ağaç dalları gibi engellerin kaldırılması; evin içerisindeki ve iş yerindeki ışıklandırmayı artırmak da işe yarayacaktır.
Yağlı beslenmek yerine protein, vitamin ve mineral ağırlıklı beslenmeye dikkat etmek de gerekmektedir.
Yeni arkadaşlar edinmek, eski arkadaşları tekrardan aramak, evde yalnız vakit geçirmek yerine dışarıda aile ve arkadaşlarla zaman geçirmek daha mutlu hissettirecektir. Yeni bir hobi edinmek, bu hobi ile meşgul olmak daha iyi gelecektir.
Kış aylarında tatile gitmek gibi bir ihtimal bulunuyorsa, güneşli yerlerin tercih edilmesi depresif duyguların azalmasını sağlayabilir.
Bunlara ek olarak, kış depresyonu eğer gündelik hayatı etkiliyor ise bir uzmandan yardım almak gerekebilir. Bir psikolog ile kış aylarında terapi sürecine başlanabilir, destek alınabilir.
Unutulmamalı ki kış depresyonu mevsime bağlıdır ve bahar ayı ile birlikte sona erecektir…
...