Psikodrama Nedir?
Psikodrama, spontan tiyatrodan esinlenerek Moreno tarafından geliştirilmiş, kendimizi tanımamızı ve gelişmemizi sağlayan bir tekniktir.
Psikodramatist Kimdir?
Bir psikodrama lideri olmak için; psikoloji, psikolojik danışma, tıp alanlarının birisinden lisans diplomasına sahip olduktan sonra, az altı yıl süren bir eğitimden geçmek gerekir. Bu süreçte, eğitimi alan kişi önce kendi terapiden geçer. Teorik bilgi aldıkları seminerlere katılırlar. Daha sonra süpervizyon eşliğinde grup yönetirler. Başarılı bir şekilde yaptıkları grubu tamamlayabilenler; sınavdan da başarılı olurlarsa bir tez hazırlayarak yardımcı terapist olurlar. Bu aşamada; süpervizyon eşliğinde grup yönetebilirler. Benzer bir sürece devam ederek; terapist olma hakkı elde ederler.
Psikodrama Gruplarından Neler Öğreniyoruz?
Bir psikodrama terapisti, çalışma alanını kendisi belirleyebilir.
Psikodrama yaygın olarak grup çalışması şeklinde kullanılır.
Kişisel gelişimde, kişinin kendini tanıması, spontanlığının gelişmesi, yaratıcılığının artması, kararsızlıklarından, kaygılarından kurtulup hayatın akışına katılması, hedeflerinin peşinden umutla ve inançla koşabilmesi, üretebilmesi, sağlıklı ilişkiler kurabilmesi, bağışlayabilmesi, içindeki sevgiyi ortaya çıkartabilmesi, yaşamında mutlu, huzurlu ve başarılı olması amaçlarıyla kullanılır.
Psikodramada geçmiş ya da gelecek, hayaller, korkular, rüyalar “şimdi ve burada” ya getirilerek çalışılır.
Aslında, hayatımız boyunca, gelişimimiz devam ediyor. Ancak psikodrama gruplarında; gelişimimizi, kendi kontrolümüz altına alabiliyoruz.
Karar veremediğimiz seçenekler arasından, kendimiz için en doğru olanıyla tanışıyoruz.
Kaygı ve korkularımızla karşılaşmayı ve başa çıkmayı öğreniyoruz.
Suçluluk duygularımızın, hayatımızı nasıl etkilediğini ve kendimizi bağışlamak ve kendimizi sevmek için neler yapabileceğimizi öğreniyoruz.
Psikodrama Gruplarında Çalışma Nasıl Olur?
Her sene, psikodrama grupları başladığında; yeni bir heyecan ve yeni bir umut oluşur. İlk oturum; grup üyelerinin, o yıl için, kendinden ve hayattan beklentilerinin neler olduğunu keşfettikleri ve ifade ettikleri bir grup oyunuyla başlar.
İlerlemiş gruplarda; ikinci oturumdan itibaren “protogonist” ile çalışmalara başlanır. “Protogonist” diye tanımlanan kişi, o haftaki oturumda çalışmak istediği konuyu açıklar. ‘İlerlemiş grup’ diye söz ettiğimiz durum, aynı grup üyelerinin, belli bir süre birlikte psikodrama gruplarına katılmış olması ve aralarında güven ilişkisinin gelişmiş olmasıdır. Güven geliştikten sonra, bu çalışma gruplarında herkes, her konuyu çalışabilmektedir.
Genellikle, birden fazla kişi, kendi konusunu çalışmak ister. Bir seçim yapılır. Ve genelde, bir kişinin konusu çalışılır. Ancak psikodrama gruplarında, konusunu çalışan kişi, sahnede oyununu oynarken, diğer grup üyelerine roller verir. Pek çok grup üyesi - bazen hepsi - sahnede rollerini alırlar. Bu roller sırasında; kendileri ve diğerleri ile ilgili pek çok bilgi edinirler.
Grup üyesi, bir role boşu boşuna seçilmez. Role seçilen kişilerden, paylaşım sırasında, sık sık; ‘ bu tam bana göre ‘ ya da ‘ beni anlatan bir rol oldu ‘ cümlesini duyarız. Bu, aslında şaşırtıcı değildir! Bu; tele ilişkisidir. İnsanlar birbirini tanımasa da, birbirlerini hissedebilirler. Bu sırada dirençler de teker teker kırılır. Bir kişinin kendi başına asla fark etmeyeceği ya da itiraf etmeyeceği duygu ve düşünceleri, başkasının rolündeyken ağzından dökülüverir. Ve paylaşım sırasında, kendisiyle rolün ilişkisini anlayıp bağlantı kurabilir.
Psikodrama gruplarında üyeler, günlük yaşam akışları içinde, kendilerini etkileyen olayları, gelecekle ilgili planlarını, alacağı kararları, rüyalarını, korkularını, öfkelerini, geçmişle ilgili içinde ukde kalmış durumları, günlük hayatlarındaki kişiler arası ilişkileri, motivasyon ihtiyaçlarını, liderlik becerilerini, empati yeteneklerini, evlilik ilişkisi içindeki çıkmazlarını, eş seçimi ya da evlilik konusundaki kararsızlıklarını, hayır deme becerilerini, uyum ve anlayış gösterme yeteneklerini vb. çalışırlar.
Psikodrama grubunda her şeyi çalışmak mümkündür!
Bir kişi mutsuzluklarını, içsel huzursuzluklarını tanımadan devam ettiği zaman genellikle hastalanır. Bu hastalıklar bazen psikolojik kökenli de olsa; fiziksel boyutlarla da ortaya çıkar. Tedavi olurlar. Farklı bir noktadan, yeni semptomlar ortaya çıkar. Yeniden aynı süreç tekrarlanır. Bir semptom ortadan kalkar, diğeri ortaya çıkar. Bu aslında; psikolojik rahatsızlıklarda da görülen bir durumdur. Panik atak, depresyon, anksiyete gibi rahatsızlıkların ortaya çıkardığı semptomlar, ilaçla tedavi edilerek iyileştirilse de iç dünyada, onu oluşturan olumsuz bilgiler değişmedikçe, başka semptomlarla ortaya çıkacaktır.
Psikodrama gruplarında; kişinin hayatında, ya da geçmişinde, kendisini mutsuz eden yaşantıları anlaması ve bunları farklı algılamak ya da değiştirmek için gerekli gücü kazanması sağlanır.
Evlilik ilişkisi hakkında, dışarıdan fikir beyan etmek çok kolaydır. Dışarıdan bakıldığında kolayca anlaşılan davranış biçimini, kişinin kendi kendisine anlaması çok zordur. Psikodrama grup çalışmasında; bir kişinin, hem kendisini dışarıdan seyretme şansı vardır hem de eşinin rolüne girerek, onun neler hissettiğini anlaması mümkün olmaktadır.
Kadın erkek ilişkilerinde, arkadaşlık ilişkilerinde, üst ast ilişkilerinde, aile ilişkilerinde yaşanan problemler; genellikle birbirlerini anlamamak, yanlış anlamak, farklı beklentiler içinde olmak gibi durumlardan ortaya çıkar. Gruplarda, bunların farkına varmak her zaman mümkündür. Ayrıca iletişimimizde kullandığımız yapının, ilişkimizi nasıl etkilediğini fark ettikten sonra, bunu değiştirebiliriz. Ancak bunu değiştirmeye yönelik dirençlerimiz devreye girebilir. Bu durumda, geçmiş zamanlarda öğrendiğimiz temel bilgileri tanıyıp, onlarla ilgilenebiliriz.
Psikodrama gruplarında; bazen 2 saatlik bir çalışmada, 20 yılı izleyebiliriz.
Psikodrama Gruplarında Neler Yapıyoruz?
- Haftada 3 saat grubumuzla ve kendimizle buluşuyoruz!
- Haftada 3 saat içimizdeki dünyayla ve diğerlerinin iç dünyalarıyla tanışıyoruz!
- Günlük yaşamımızın rutin akışından çıkıp, iç dünyalarımızın gizemleriyle birlikte oluyoruz!
- Geçmişimizde çözülmeden kalmış ve bu günümüzü olumsuz etkileyen tortuları temizliyoruz!
- Hayallerimize ulaşmak için; içimizde var olan cesareti ve bilgiyi ortaya çıkartıyoruz!
- Korkularımızla ve engellerimizle tanışıyoruz. Onlarla savaşmayı ve baş etmeyi öğreniyoruz!
- Özgürleşiyoruz!
- Geleceğimizin provasını yapıyoruz. Beğenirsek devam ediyoruz. Beğenmezsek değiştiriyoruz!
Psikodrama gruplarında; kişisel gelişimi sağlayarak; ayaklarımızı güvenle yere basmayı hedefleriz.
Bir kişi, kendini tanımak ve geliştirmek için pek çok yol kullanabilir. İnsanlarla konuşmak, gezmek, yeni kültürler tanımak, okumak, film, tiyatro vb. izleyerek üzerinde düşünmek, bilgileri içinde analizler yaparak, yeni yorumlara ulaşmak; kişinin büyüme sürecine ciddi katkılar yapmaktadır. Ancak psikodrama grup çalışmalarında birey, hangi yönlerini geliştirebileceğini keşfederek onun üzerine gidebilir. Böylece normal gelişim sürecinde belki on, belki yirmi yıl sonra fark edeceklerini bir - iki yıl içinde fark ettiği için; değişmek ve yeniden yapılanmak için zamanı kalır.
...