Hepimiz hayatımızın neredeyse her alanında birçok olay ve durumla karşı karşıya kalırız. Durumlara ilişkin yaptığımız yoruma göre olumlu, olumsuz veya nötr duygular hissederiz. Eğer durumlar karşısında yaşadığımız duygulardan hoşnut değilsek yorumlama biçimlerimize dikkat etmek önemli olabilir.
Yorumlama biçimlerimize ve hissettirdiği duygulara birkaç örnek verelim.
Bir arkadaşımız attığımız mesaja cevap vermediğinde, bu durumu “Beni önemsemiyor. Kesin benim sıkıcı biri olduğumu düşünüyor” şeklinde yorumladığımızda; kendimizi değersiz, önemsiz hissedebiliriz. Bu duygular içindeyken arkadaşımıza karşı olan davranışlarımız kızgın, mesafeli veya soğuk olabilir. Cevap gelmediğinde kişiselleştirmek yerine, “Şu an yoğun olabilir; halletmesi gereken önemli işleri olabilir; başında önemli bir mesele olabilir.” gibi alternatif yorumlar getirdiğimizde hissedeceğimiz duygu da farklı olacaktır.
Yaptığımız bir iş istediğimiz gibi sonuçlanmadığında “Yine beceremedim, hiçbir şeyi tam yapamıyorum, hata yapmamalıydım, mükemmel olmalıydı, çok başarısızım, yaptığım hiçbir şey işe yaramıyor” gibi yorumlar kendimizi başarısız, eksik, beceriksiz, işe yaramaz, yetersiz hissetmemize neden olabilir. Bu duygular motivasyonumuzu düşüreceği için işle ilgili istediğimiz performansı gösterme ihtimalimiz azalacaktır. Bunun yerine “Bir şeyleri eksik yapmış olabilirim; İnsanım ve hata yapabilirim; Bir işi yanlış yapmak beni bütünüyle başarısız ve yetersiz yapmaz; Neyi eksik yaptığıma bakıp kendimi geliştirebilirim.” gibi gerçekçi düşünceler ilerlememize yardım edecektir.
Durumları yorumlama biçimimiz genellikle otomatikleşmiştir. Köklerini geçmiş yaşantılarımız ve öğrendiklerimiz oluşturur. Geçmiş deneyimlerimiz zamanla kalıplaşır ve düşüncelerimizi, hayatı algılama/yorumlama biçimlerimizi oluşturmaya başlar. Terapi sürecinde bu kalıpların nereden geldiğini; hangi yaşantılar sonucu öğrenilmiş olabileceğini; bize ait olup olmadığını araştırırız. Başımıza gelenleri nasıl yorumladığımıza dışarıdan bir gözle bakmaya başlarız. Ardından kendi gerçekliğimizi keşfederek yaşamı algılayışımızı yeniden yapılandırırız.
Kendi bireysel terapinizde geçmişten getirdiğiniz, size zarar veren kalıpları fark edip değiştirebilir; kendi gerçekliğinizi keşfedebilirsiniz.
Sevgilerimle…
Psk. Dan. & Aile Dan. Nagehan BALCI
...